2- جلوگیری از حواس پرتی یا عدم تمرکز
یکی دیگر از مزایای تندخوانی، جلوگیری از حواس پرتی است؛ زیرا زمانی که شما به صورت کند و غیرصحیح مطالعه میکنید دچار عدم تمرکز میشوید. تصور کنید که به کندی در حال مطالعه هستید؛ در این شرایط، راحتتر میتوانید خوراکی خورده، تلویزیون نگاه کرده یا به صحبتهای اطرافیانتان گوش کنید؛ در حالی که شخصی که با سرعت بالا در حال مطالعه است، مجبور است که برای بالا بردن دقت خود، بیشتر تمرکز کند؛ پس تندخوانی، چارهای است برای افرادی که می گویند: «هنگام مطالعه تمرکز ندارم.»
3- افزایش انگیزه و علاقه نسبت به مطالعه
حتماً برای شما هم پیش آمده است که مطلبی را با علاقه شروع به مطالعه میکنید، اما کمی بعد از مطالعه آن خسته میشوید و کتاب را کنار میگذارید. یکی از عوامل بروز این خستگی، کندخوانی است. وقتی به صورت آهسته و کند میخوانید، حواستان پرت و چشمانتان خسته شده و در نتیجه نسبت به مطالعه بیعلاقه میشوید؛ البته این موضوع به آن معنی نیست که حتی اگر مطلبی را بلد نیستید، روی آن فکر نکرده و سرسری از آن مطلب بگذرید؛ چون اساس مطالعه، یادگیری است و شما تا وقتی مطالعه خود را در مورد یک مطلب کامل نکردهاید، نباید به سراغ موضوع دیگری بروید؛ بلکه این به آن معنی است که با درگیر کردن مغز و حواس خود روی یک مطلب راحت، که بسیار سریعتر میتوانید آن را یاد بگیرید، انگیزه خود را بری ادامه مطالعه و یادگیری بالا ببرید.
4- جلوگیری از خستگی
یکی از مزایای تندخوانی، این است که از خستگی زود هنگام شما در زمان مطالعه جلوگیری میکند. اگر شما جزو آن دسته از افرادی باشید که در مطالعه به کندی پیش میروید، ممکن است که دچار خستگی روحی یا جسمی شوید. در خستگی جسمی به علت کندخوانی، کم کم شروع به لم دادن میکنید، خمیازه میکشید، خود را کش و قوس میدهید و در نهایت دراز میکشید. در آخر هم شاید خوابتان ببرد؛ زیرا از نظر جسمی خسته میشوید. همچنین، علت دیگر خواب آلودگی هنگام مطالعه، خستگی چشم است که از معایب کندخوانی است؛ علاوه بر این، درک کم در هنگام کندخوانی، نیز باعث ایجاد خستگی ذهنی میشود.
مهم ترین موانع تند خوانی کنکور
عادات غلط برای تند خوانی و عواملی که باعث کندخوانی می شوند
قبل از اینکه به فنون تندخوانی اشاره کنیم، بهتر است عادات غلطی را که باعث کندخوانی میشود بشناسید و تلاش کنید که با برطرف کردن آنها، زمینه لازم را برای یادگیری فنون مطالعه سریع در خود ایجاد کنید. مطمین باشید که اگر تندخوان حرفه ای هم نشوید، برطرف کردن این عادات غلط، کیفیت مطالعه شما را افزایش میدهد و قدرت یادگیریتان را بالا میبرد.
1- نگرانی از درک کم یا نفهمیدن مطلب
بسیاری از افراد کندخوان گمان میکنند که کند خواندن باعث درک بهتر مطلب میشود؛ اما این عقیده اشتباه است. برای ترک این عادت، واژه خوانی را کنار بگذارید و عبارت خوانی را جایگزین آن کنید؛ زیرا انسان در یک نگاه، توانایی استخراج شش کلمه، و در هر ثانیه توان استخراج بیست و چهار کلمه از یک متن را دارد؛ علاوه بر این موضوع، یادتان باشد که آهسته خواندن، به معنی درک کردن کامل مطلب نیست؛ بلکه برای دانستن این موضوع که آیا شما مطلب را خوب یادگرفتهاید یا نه، راههای دیگری نیز وجود دارد؛ مثلاً از خودتان سؤالی بپرسید، تستی بزنید و یا مطالبی را که خوانده اید به صورت خلاصه ارایه دهید. آن وقت بهتر متوجه خواهید شد که مطلب را تا چه حدودی یاد گرفته اید. بیشتر کسانی که تندخوانی نمیکنند، کسانی هستند که وسواس و استرس زیادی دارند و احساس میکنند که این نحوه مطالعه بر یادگیری درست آنها تاثیر خواهد گذاشت.
2- خواندن با صدای بلند
بعضی از داوطلبان فکر میکنند که با بلند خواندن، مطالب را بهتر فرا میگیرند؛ در حالی که این تفکر، مانع تندخوانی است؛ ضمن اینکه موجب خستگی جسمی و تحلیل انرژی فرد میشود و امکان مطالعه در مکانهای عمومی، مثل کتابخانهها را نیز برای افراد محدود میکند. به خاطر داشته باشید که مکث کردن روی کلمات چند هجایی، برگشت به عقب و بلندخوانی، سه عادت بد هنگام خواندن هستند که مانع تندخوانی و یادگیری بهتر و سریعتر مطالب میشوند؛ پس اگر جزو آن دسته از داوطلبان یا دانش آموزانی هستید که عادت به بلند خواندن مطالب دارید، سعی کنید که کم کم این عادت خود را ترک کنید و مطالعه با چشم را انجام دهید.
3- زیر لب خوانی
مانند بلند خواندن، زیر لب خوانی نیز یکی از موانع اصلی تندخوانی است. زیر لب خوانی، عبارت است از زمزمه کلمات، به طوری که صدای خواندن کلمات را در گوش خود بشنوید. حرکت دادن لب هنگام خواندن نیز حالتی از زیر لب خوانی است. این عادت غلط نیز مانع تندخوانی است؛ زیرا در این نوع مطالعه کردن، حداکثر سرعت مطالعه شما متناسب با سرعت حرف زدن است؛ یعنی دویست کلمه در دقیقه و حتی کمتر از آن که سرعت خیلی پایینی است. برای مطالعه با سرعت زیاد و درک بالا باید بیصدا بخوانید؛ یعنی بین نگاه و مغز خود رابطه مستقیم برقرار کنید. حتماً به این موضوع توجه داشته باشید که مغز و نگاه برای مطالعه، نیازی به شنیدن کلمات به منظور درک معنای آن ندارد.
4- تلفظ و تکرار کلمات در ذهن
تلفظ و تکرار کلمات در ذهن هم، به دلیل وقتی که از داوطلب در هنگام مطالعه میگیرد، از موانع تندخوانی است. در این حالت، لبها بیحرکت هستند و ارتعاشی در گلو احساس نمیشود؛ ولی کلمات در ذهن تکرار میشوند، برای ترک این عادت در حین خواندن، سعی کنید با مجسم کردن صحنه یا تصویر آنچه که انجام میشود، ذهن خود را مشغول کنید.
5- استفاده نادرست از راهنما
انگشتگذاری یا به کار بردن انگشت، مداد یا هر وسیله دیگری، اگر موجب توقف و کند خواندن شما شود، نادرست است؛ ولی اگر سرعت حرکت انگشت زیاد شود و چشمها تابع حرکت دست باشند، آن گاه دیگر مانع محسوب نمیشوند.
6- برگشت خوانی
برگشت خوانی، یعنی برگشتن به کلمات یا خطوط قبلی و دوباره خواندن آنها که بسیاری از داوطلبان به دلیل وسواس زیاد در مطالعه آن را انجام میدهند. این عادت غلط، یکی از بدترین و وقت گیرترین عادتهای نامناسب در مطالعه است که باید از بین برود. برای اینکه مشکل برگشت خوانی خود را بر طرف کنید، سعی نمایید که وسواس در مطالعه را از خود دور کنید؛ زیرا برگشت خوانی، بیشتر در میان داوطلبانی اتفاق میافتد که مدام گمان میکنند مطلب یا مطالب قبلی را بخوبی یاد نگرفتهاند یا آن مطالب در ذهنشان ثبت نشده است. راه آسان این است که کارتی را تهیه کنید و بعد از خواندن هر پاراگراف، کارت را روی آن قرار دهید تا دوباره به آن برنگردید. سعی کنید که با قرار دادن کارت، دیگر به عقب باز نگردید؛ اما اگر باز هم دچار استرس شدید، مطلب قبلی را برای خودتان توضیح دهید یا نکات کلیدیاش را برای خود بازگو کنید. حتماً به خود بگویید: «من دارم خلاصه نویسی میکنم و چندین بار مجبورم که این مطالب را مرور کنم؛ پس فعلاً لازم نیست که دوباره به عقب برگردم؛ در حالی که اطمینان دارم آن را بخوبی یاد گرفتهام».
7- میدان دید محدود
یکی از موانع تندخوانی، این است که با یک کانون دید محدود و بیانعطاف، مطالعه کنید؛ چون چشم¬هایتان را عادت دادهاید که هر بار فقط یکی دو کلمه را ببینند. این امر سرعت شما را شدیداً کم میکند. یک داوطلب خوب اجازه نمیدهد که چشمش بیش از یک لحظه روی چند کلمه یا نشانه مکث کند. بهترین توصیه در این زمینه، آن است که برای دیدن بیش از یک کلمه در هر بار، از حرکت دادن سر جلوگیری کنید و فقط چشمهای خود را حرکت دهید.